artikel in het Tijdschrift en Contactorgaan Heemkundekring Echter Landj,
jaargang 31, nr. 122, juni 2013:
Sigarenfabricage algemeen en in Echt in het bijzonder.
Dit artikel bevat naast een uitgebreide uiteenzetting over de fabricage van sigaren een aantal interessante gegevens over de familie Coonen die ik u uiteraard niet wil onthouden.
Start van de fabricage te Echt
De gebroeders Coonen, Theo (Thei, 1894-1959) en Hilaire (Lair, 1903-1988) beginnen in de jaren twintig van de vorige eeuw met de fabricage van sigaren. De gebroeders Coonen komen voor op de lijsten met tabaksvergunninghouders uit 1924, 1928 en 1932. De fabriek aan de Oude Gasthuisstraat in Echt is gebouwd in 1909 en na voltooiing van de bouw is men daar gestart met de fabricage van sigaren. In de bloeitijd hebben de gebroeders zo’n 20 mensen in dienst, namelijk 15 sigarenmakers, 3 strippers, 1 sorteerder en 1 kistenmaker.
Het is veelal ambachtelijk werk en één sigarenmaker maakt ongeveer 300 sigaren per dag. De cafésigaren kostten destijds f. 12,00 per 1.000 stuks en worden in die tijd per kruiwagen vervoerd naar de cafés en winkels in de omliggende plaatsen.
Handelsmerk
De gebroeders Coonen hebben als merknaam ‘de Adelaar’. Hun assortiment bestaat uit een vijftigtal merken waarvan de Adelaar, de Echtenaartjes en de Miskleur de bekendste zijn. Hun afzetgebied loopt van Maastricht tot Roermond en de gebroeders trekken er zelf op uit om hun sigaren aan de man te brengen. De beide broers hebben hun fabriek nog uitgebaat tot in de Tweede Wereldoorlog.
Ook is er nog een school gevestigd geweest in hun fabriekspand.
Sigarenverkoop
De verkoop van sigaren geschiedt als volgt: Van maandag tot vrijdag worden de bestelde sigaren met de auto door heel Limburg bezorgd, veelal bij de gegoede burgerij, zoals burgemeesters, fabrieksdirecteuren, pastoors en welgestelde boeren.
Hilaire fungeert meestal als chauffeur en broer Theo bezoekt dan de nieuwe klanten. Theo is een gewiekste zakenman en een vlotte prater. Verder speelt hij verdienstelijk piano en is hij een meester in het voordragen van verzen en gedichten. Het gebeurt wel eens dat hij bij een nieuwe klant niet binnengelaten wordt, maar Theo gaat dan brutaal “achterom” en weet door zijn charmes en vlotte babbel het dubbele aantal kistjes sigaren te verkopen.
Op zaterdag wordt aan huis verkocht. Bij Hilaire is dat in de voorkamer van zijn woonhuis aan de Plats 9 in Echt. Daar komen voornamelijk klanten uit Echt en omstreken. Bij Theo vindt de verkoop plaats in zijn woonhuis ‘de Adelaar’ in Houthem, Sint Gerlach 60.
Opsplitsing en einde
Op een gegeven ogenblik is de concurrentie te groot en is het niet langer rendabel om er nog samen op uit te trekken. De beide broers besluiten om ieder voor zich de sigarenhandel voort te zetten. Hun verkooprayon wordt in tweeën verdeeld. Theo regelt de verkoop van Maastricht tot Sittard en Hilaire van Sittard tot Venlo. Hilaire (in 1988 overleden op 85-jarige leeftijd) heeft zich staande weten te houden tot aan zijn 65e levensjaar.
Nadat de gebroeders gestopt zijn met hun bedrijfsactiviteiten, zijn deze overgenomen door Theo’s dochter, Irene. Er worden weliswaar geen sigaren zelf meer gefabriceerd maar deze worden in consignatie door grotere fabrieken geproduceerd. Zoals bekend heeft Irene nog een aantal jaren de verkoop ter hand genomen.
Vanwege de opkomst van de grote fabrieken en de verdere mechanisatie van de sigarenmakerij, moet ook Irene stoppen met haar verkoop. Als zij ermee stopt, is dat tevens het einde van de sigarenmakerij in Echt.
De sigarenhandel van de gebroeders Coonen houdt hiermee op te bestaan.
Met dank aan de heer F.A.G. (Frans) Schreurs, secretaris van Heemkundekring “Echter Landj”.